Gebelikte şeker yüklemesi neden yapılır? Bu sorunun yanıtı, tüm anne adaylarının son yıllarda araştırdığı konulardan biri. Diğer yandan şeker yükleme testi neden istenir, şeker yüklemesi yaptırmanın zararı var mı gibi konu başlıkları da çok merak ediliyor. Peki, şeker yükleme testi nasıl yapılır ve diyabet tanısında nasıl bir önemi var ?

Glukoz toleransı testi hakkında

Glukoz toleransı testi olarak da bilinir. Diyabet tanısı için ihtiyaç duyulan testlerden biridir. Birinci derece akrabalarında diyabet olmayan 25 yaşın altında ve gebelik öncesi normal kiloya sahip bireylerde glikoz toleransı testine ihtiyaç duyulmaz.[1]   

Şeker yükleme testinde açlık istenir mi?

Hamileler, genellikle şeker yükleme testinde ne kadar aç kalacağını merak eder. 8-12 saatlik açlık istenir. Test, 8-12 saatlik açlık sonrasında yapılır. Test sırasında da herhangi bir şey yenilmemelidir. [1]

Şeker yükleme testi nasıl yapılır?

Diyabet tanısı için yapılan test öncesinde 8 saat açlık olmalıdır. Açken kan örneği alınır. Gestasyonel diyabeti saptamak için 2 saatlik 75 gr’lık oral glukoz tolerans testi veya standart 100 gr’lık 3 saatlik oral glukoz tolerans tesi yapılır. Daha sonra, şeker yükleme testi sonuçları değerlendirilir.[1]

Şeker yükleme testinde ne kadar şeker kullanılıyor?

Şeker yükleme testinde verilen şeker miktarı, yetişkinlerde ve çocuklarda farklılık gösterir.

●     Yetişkinlerde 1 bardak su içine 75 gr.[2]

●     Çocuklarda 1 bardak su içine 1,75 gr. [2]

●     Gebelerde 1 bardak su içine 100 gr.[1]

Gebelik şekeri nedir?

Gebelikte diyabet, sık görülen bir durumdur. Gestasyonel diyabet gebelikte başlayan veya gebelik sırasında tanı konulan karbonhidrat intoleransı olarak tanımlanır. Gebeliğin en yaygın komplikasyonlarından birisidir. Gestasyonel diabetes mellitus; gestasyonel hipertansiyon, preeklampsi, sezaryen doğum ve onlarla ilişkili potansiyel morbiditeler için yüksek risk taşır. Hamileliğin 24.-28. haftasında gestasyonel diyabet taraması yapılır.[1]

Gebelik şekeri kimlerde görülür?

Hamilelik şekeri olarak bilinen gebelik diyabeti kimlerde olur sorusunun yanıtı net değildir. Ancak bazı bilgiler dünya genelinde gebelik diyabeti yaşayan kişilerin benzer özellikleri olduğunu gösteriyor. Bunlardan bazıları şöyle listelenebilir:[1]

●     Ailesinde diyabet öyküsü olanlar,

●     Daha önceki hamileliğinde gebelik şekeri tanısı olanlar,

●     25 yaşının üzerindeki gebeler,

●     Daha önce nedeni belli olmayan ölü doğum veya anomalili doğum yapanlar,

●     Vücut kitle indeksi, 30 kg/m2’nin üzerinde olanlar

Hamilelik diyabeti tedavisine dair notlar

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere gebelik diyabeti, genellikle hamilelikte ortaya çıkan ve sonrasında kendiliğinden geçen bir durum. Peki, gebelik diyabeti nasıl tedavi ediliyor?
Gebelik şekerinin tedavisine hekim karar verir. Zira, hamilelik şekeri tedavisi, kişiye özeldir. Gestasyonel diyabetli gebelerde diyet danışmanlığı ve programının sürecin kontrol altına alınmasında etkili olduğu gözlenmiştir,  beslenme ve egzersiz ile kontrol altına alınabilir.[1] Gebe kalmadan önceki vücut ağırlığına göre 30 kkal/kg/gün olacak şekilde bir bes- lenme programı hazırlanılmasına çalışılır. Vücut kitle indeksi 30 kg/m2’nin üzerinde olanlara %30’luk bir kalori kısıtlaması da düşünülebilir.[1]
Gebelik sırasında fiziksel aktivite gestasyonel diyabet riskini azaltır. Ayrıca aşırı kilolu gestasyonel diyabetli kadınlarda egzersizle insülin tedavisi gereksinimi de azalabilir. Standart diyet ve egzersiz yönetimi ile açlık kan şekeri 95 mg/dl’nin altında veya postprandial 2. saatteki kan şekeri 120 mg/dl’nin altında tutulamıyorsa genellikle insülin tedavisine başlandığı görülür. Ancak tüm süreci hekim belirler ve onun vereceği kişiye özel programa uyulmalıdır. [1]

Gebelikte şeker ölçümü 

Gebelikte şeker ölçümü, sürecin kontrol altına alınması için önemlidir. Burada sağlık uzmanının belirlediği sıklıkta kan şekeri ölçümü yapılarak, beslenme ve egzersizin duruma olan etkisi ölçülür.[3] Gebelik diyabeti tanısı konan kişiler ve yakınları bir şeker ölçüm cihazı alarak evde şeker ölçümüne başlarlar. Ancak parmak delerek kan şekeri değerlerini ölçmek, ölçüm zamanlarını atlamamak, gebelikte epeyce zorlanılan konulardır. Bu nedenle pek çok hamile, şeker ölçümlerini ihmal eder ya da kaçınır. Peki, parmak delmeden kan şekeri ölçümü yapan cihaz var mı?

Parmak delmeden ve kan örneğine ihtiyaç duymadan interstisyel sıvıdaki şeker seviyelerini ölçen FreeStyle Libre sürekli şeker ölçüm cihazını deneyebilirsiniz. Deri altı sıvısından, kandaki glikoz seviyesini ölçen cihaz, her bir ölçümünü sadece 1 saniyede yapar, acı vermez. Ölçümleri sağlık uzmanı ile paylaşabilir, durumunuzu izlemek için grafikler oluşturabilirsiniz.[4]