Günlük yaşamın bir parçası olan stres, vücudumuz üzerinde çeşitli etkiler yaratır. Peki stres şekeri yükseltir mi? Evet, stresin şeker seviyesini artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Çünkü diyabet hastalarının şeker seviyelerinde yaşanan ani düşüş ve yükselişler kişilerde sinirlilik, uyku hali ve depresyon sorunları ortaya çıkarabiliyor. Ek olarak diyabet, kronik ve ömür boyu süren bir hastalık olduğu için kişiler bu süreci yaşamlarında ek bir yük olarak görebiliyorlar. Bu durum motivasyonlarını olumsuz etkileyebiliyor. Bu tarz durumlarda vücut, ‘savaş ya da kaç’ tepkisi verir ve bu süreçte kortizol ve adrenalin gibi stres hormonları salgılanır. Söz konusu hormonlar, enerji sağlamak amacıyla karaciğerden kana glukoz salınımını artırır. Bu durum şekerin yükselmesine yol açabilir ve diyabetin kontrolünü zorlaştırır. Bu nedenle şeker hastalarının glukoz değerlerini düzenli olarak takip etmeleri ve stres kontrolü sağlamaları, diyabet yönetimlerinde önemli rol oynar. (1, 2)

Şeker Hastalığı Stresten Olur mu?

Birçok kişi tarafından sıkça dile getirilen ‘Şeker hastalığı stresten olur mu?’ sorusu, araştırmalarla desteklenen bir konudur. Stres, diyabeti olan bireylerde şeker seviyesini hem artırarak hem de düşürerek etkileyebilir. Şeker seviyesinin düşmesi durumunda, uzun süreli stres adrenal yorgunluk olarak bilinen bir duruma neden olabilir. Adrenal yorgunluk, uzun süreli stresin adrenal bezlerini etkileyerek düşük kortizol seviyelerine yol açtığı bir durumdur. Kortizol gibi hormonların yetersiz üretimi, şeker seviyesinin düzenlenmesinde dengesizliklere neden olabilir. 

Araştırmalar, kronik stresin diyabet gelişimini tetikleyebileceğini gösteriyor. Özellikle genetik yatkınlığı olan bireylerde uzun süreli stresin diyabet hastalığının ortaya çıkmasında önemli bir faktör olduğu ifade ediliyor. Ayrıca yüksek kortizol seviyeleri, vücut dokularının insüline duyarlılığını azaltır ve kan dolaşımında daha fazla şekerin birikmesine yol açar. Bu durum, tedavi edilmediğinde şeker seviyesinin tehlikeli derecede yükselmesine neden olabilir. Stresin diyabet üzerindeki etkileri hem fiziksel hem de hormonal süreçleri içeren karmaşık bir mekanizmaya dayanıyor ve uygun stres yönetiminin bu etkileri minimize etmede kritik rol oynadığı belirtiliyor. (3, 4)

Diyabetiniz Varsa Stresle Nasıl Başa Çıkabilirsiniz?

Modern yaşamın bir parçası haline gelen stres, pek çok insanın düzenli olarak deneyimlediği yaygın bir duygudur. Yapılan araştırmalar, bireylerin strese verdikleri tepkilerin farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Stres, herkesin ortak deneyimi olsa da bu durumla başa çıkma yolları kişiden kişiye değişir. Ancak kişisel yaklaşımlar farklılık gösterse de bazı temel yöntemlerin genellikle stres yönetiminde etkili olduğu kabul edilir. 

Özellikle diyabet hastaları için şeker kontrolü açısından da hayati önem taşıyan stres yönetimini sağlamanın en önemli adımları şunlar: 

• Düzenli egzersiz: Fiziksel aktivite, stres hormonlarını azaltır ve şekeri dengeler. Günlük yürüyüşler, yoga veya hafif tempolu egzersizler faydalı olabilir.
• Sağlıklı beslenme: Dengeli bir diyet hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınızı destekler. Rafine şekerden uzak durarak şeker seviyenizi kontrol altında tutabilirsiniz.
• Nefes egzersizleri ve meditasyon: Derin nefes alıp verme ve meditasyon teknikleri, stres seviyesini düşürmede etkilidir. Günlük olarak bu teknikleri uygulamak rahatlamanıza yardımcı olabilir.
• Sosyal destek: Aile, arkadaşlar veya destek gruplarıyla duygularınızı paylaşmak, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Sosyal destek, stresin olumsuz etkilerini azaltmada etkilidir.
• Profesyonel yardım: Gerekirse bir terapist veya danışmandan destek alarak stres yönetimi konusunda profesyonel yardım alabilirsiniz. Bu, özellikle kronik stres yaşayan diyabet hastaları için önemlidir.

Stresin şeker seviyesi üzerindeki etkilerini anlamak ve uygun stres yönetimi tekniklerini uygulamak, diyabet kontrolü için kritik öneme sahiptir. Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı ve doğru stres yönetimiyle diyabetle daha kolay başa çıkabilirsiniz. (5, 6)