Kan şekeri, vücudumuzun enerji kaynağı olan glukozun kan dolaşımındaki miktarını ifade eder. Sağlıklı bir metabolizma için bu seviyenin belirli aralıklarda tutulması büyük önem taşıyor. Şeker seviyesindeki dalgalanmalar, yalnızca yorgunluk veya baş dönmesi gibi günlük rahatsızlıklarla sınırlı kalmaz; aynı zamanda diyabet gibi kronik hastalıkların habercisi de olabilir. Özellikle tokluk kan şekeri ve açlık kan şekeri değerlerinin düzenli olarak takip edilmesi, şekerin kontrol altında tutulması için en kritik faktörler arasında yer alıyor. 8-10 saatlik açlık sonrası ölçülen ve vücudun temel enerji seviyesini gösteren değerler açlık kan şekerini simgelerken, yemek yedikten sonra yükselen kan şekeri ise tokluk kan şekeri olarak tanımlanıyor. (1)
Tokluk Kan Şekeri Kaç Olmalı?
Sağlıklı bir bireyde yemek sonrası tokluk kan şekeri seviyesinin 140 mg/dL’nin altında olması beklenir. Diyabet teşhisi konmuş bireylerde ise bu sınır genellikle 200 mg/dL olarak belirlenir. Bu sınırın üstüne çıkan bireylere diyabet tanısı konulur. Özellikle diyabet hastaları tarafından ‘Yaşa göre tokluk kan şekeri kaç olmalı?’ sorusu da sıkça gündeme gelir. İleri yaşlardaki bireylerde, vücut metabolizmasının yavaşlaması nedeniyle bu sınır biraz daha esnek olabilir; ancak detaylı değerlendirme için doktora danışılması gerekir. (2)
Tokluk Kan Şekeri Ne Zaman Ölçülür?
Tokluk kan şekeri, genellikle yemek yedikten iki saat sonra ölçülür ve bu değer, vücudun yemek sonrası şeker düzeyini ne kadar iyi düzenlediğini gösterir. Çünkü yemek sonrası şeker ölçümü, diyabet teşhisi ve takibinin en önemli parametreleri arasında yer alıyor. Tokluk kan şekeri değerlerinin normal aralıklarda olup olmadığını öğrenmek için düzenli olarak ölçüm yapılması hayati önem taşır. Tam da bu noktada devreye giren gerçek zamanlı ölçümleriyle vücuttaki glukoz değerlerini anlık olarak görüntülemenize yardımcı olan ve sürekli glukoz takibi imkanı sunan FreeStyle Libre 2 sistemi, şeker hastalarının diyabetle mücadelesine büyük katkı sunuyor. Üst kolun arka kısmına uygulanan ve takıldığı ilk andan itibaren 14 gün boyunca glukoz değerlerini her dakika otomatik ölçen FreeStyle Libre 2, 4 yaş ve üzeri tüm diyabet hastalarında rahatlıkla kullanılabiliyor. (3)
Tokluk Kan Şekeri Nasıl Düşürülür?
Sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve ideal kilonun korunması tokluk kan şekerinin düşürülmesinde etkili olan faktörler arasında yer alıyor.
Tokluk kan şekerinin düşürülmesi için dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar ise şu şekildedir:
- Tam tahıllı gıdalar tercih etmek,
- Şeker ve nişastadan kaçınmak,
- Günlük öğünleri düzenli tüketmek,
- Bol su tüketmek,
- Stresten uzak durmaya özen göstermek,
- Alkol ve sigara tüketimini sınırlandırmak,
- Uyku düzenini sağlamak ve yeterince dinlenmek,
- Doktor tarafından verilen ilaçları düzenli kullanmak.
Diğer yandan şeker seviyesinin ölçümleri, diyabet riskini değerlendirmek ve gerekli önlemleri almak için düzenli olarak yapılmalı. Bu süreçte diyabetli bireyler; FreeStyle Libre 2 sistemini kullanarak herhangi bir acı hissetmeden, her dakika otomatik yenilenen glukoz verilerini kolaylıkla takip edebiliyor. Kullanıcılar, FreeStyle Libre 2 sayesinde elde ettikleri gerçek zamanlı glukoz değerlerini tek bakışta cep telefonları aracılığıyla anlık olarak görüntüleyebiliyorlar. FreeStyle LibreLink Mobil uygulaması ile otomatik olarak kaydedilen glukoz verilerinizi anlık olarak doktorunuz ile paylaşabilmeniz için bulut tabanlı bir çözüm olan LibreView sistemini de kullanımınıza sunar. (4)
Açlık Kan Şekeri Kaç Olmalı?
Açlık kan şekeri, sağlıklı bir bireyde 70-100 miligram (mg/dL) arasında olurken, bunun üst sınırı 126 miligram (mg/dL) olarak belirlenir. Bu değer, gece boyunca en az 8 saatlik açlık sonrası yapılan ölçümle belirlenir ve vücudun glukoz seviyesini kontrol etme yeteneğini gösterir. Açlık kan şekeri 126 mg/dL ve üzeri olan bireyler, diyabet hastası olarak kabul edilir. Açlık kan şekerinin ölçümü, diyabet riskinin erken teşhisi ve tedavi planının oluşturulmasında belirleyici bir rol oynar. Düzenli ölçüm yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve gerektiğinde tıbbi destek almak, şeker seviyelerinin kontrol altında tutulmasını sağlar. (4)
Açlık Kan Şekeri Ne Zaman Ölçülür?
Açlık kan şekeri ölçümü genellikle sabahları gece boyunca herhangi bir şey yenilip içilmediği bir dönemin ardından yapılır. 8 ila 12 saatlik açlık sonrası hastadan alınan kan örneği ile yapılan ölçüm öncesinde su dışında herhangi bir gıda veya içecek tüketilmemesi gerekiyor. Şeker hastaları ölçüm öncesinde özellikle sonuçlar üzerinde olumsuz etki yaratma ihtimali yüksek olan alkol, sigara ve kafein gibi ürünlerin tüketiminden kaçınmalı. (4)
Açlık Kan Şekeri Nasıl Düşürülür?
Açlık kan şekeri seviyesinin yüksekliği, diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle şekeri kontrol altında tutmak için şu adımlar uygulanabilir:
- Düşük karbonhidratlı ve lifli gıdalar tüketmek, şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Stresi azaltmak için yoga veya meditasyon gibi aktiviteler denemek
- Yeterli su içerek vücudu desteklemek
- Kaliteli uyku alarak insülin direncini önlemek
Açlık kan şekeri seviyelerini düzenli olarak ölçmek ve hedef değerlere ulaşmak için bu önerileri uygulamak önemlidir. Ancak, her bireyin metabolizması farklı olduğu için profesyonel destek almak ve düzenli sağlık kontrollerini yaptırmak da gerekiyor. (5)
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
BİZİ TAKİP EDİN