De voorbije jaren zijn er nieuwe technologische tools op de markt gebracht voor mensen met diabetes die heel vaak de hoeveelheid suiker in hun lichaam moeten meten en controleren. Wat is de meerwaarde van deze tools en de apps die ermee verbonden zijn? Wat verandert er zo voor de patiënten? En voor de zorgverleners? Die vragen stelden we aan dr. Derdelinckx.⁽¹⁾

Er bestaan enerzijds verschillende vormen van diabetes en anderzijds verschillende stadia, wat logischerwijs een invloed heeft op de keuze van de behandeling en de gewoontes die de persoon moet aannemen. Zelfmanagement (door de persoon met diabetes) van de bloedsuiker* is daarbij soms erg belangrijk. Dr. Derdelinckx legt uit: "Mensen met diabetes type 1 (DT1) maken, vaak al van jongs af aan, te weinig insuline aan, een hormoon dat essentieel is om te regelen hoe het lichaam suikers gebruikt. Ze worden 'insulineafhankelijk' genoemd, omdat ze elke dag insuline toegediend moeten krijgen als medicijn. Ze moeten ook elke dag hun suikerspiegel onder controle houden, want anders lopen ze het risico op een gevaarlijke aanval van hyper- of hypoglykemie**. Daarom moeten deze patiënten de hoeveelheid suiker die ze binnenkrijgen in de gaten houden. Bovendien moeten ze de hoeveelheid koolhydraten (suikers) in hun lichaam meerdere keren per dag controleren om hun insulinebehandeling er heel snel op af te stemmen. Alle patiënten met DT1 moeten dan ook hun hele leven lang hun bloedsuiker zorgvuldig zelf controleren, zodat ze hun behandeling kunnen aanpassen aan hun levensstijl.
Een ander type diabetes, diabetes type 2 (DT2), dat vaak op latere leeftijd ontstaat, houdt meer verband met de afname van de insulinegevoeligheid en een onaangepaste productie van insuline. In sommige gevallen is de DT2 echter zo ernstig dat een behandeling met insuline nodig is. Van deze mensen wordt gezegd dat ze 'insulinedeficiënt' zijn. Ook zij moeten in staat zijn om hun insulinebehandeling snel aan te passen aan hun bloedsuikerspiegel. Tot slot kunnen mensen die geen insulinebehandeling krijgen, hun bloedsuiker gedurende een beperkte periode controleren om bijvoorbeeld de effecten van verschillende voedingsmiddelen of hun energieverbruik te achterhalen of om hun behandeling beter te documenteren."Un autre type de diabète, le diabète de type 2 (DT2), qui apparaît souvent plus tard, est quant à lui plutôt lié à des problèmes de sensibilité et de production adaptée d’insuline. Néanmoins, dans un certain nombre de cas, la sévérité du DT2 requiert un traitement par insuline, on dit que ces personnes sont ‘ insulino-requérantes’ et elles doivent également pouvoir adapter leur traitement insulinique rapidement en fonction de leur glycémie. Enfin, il arrive que des personnes non traitées avec de l’insuline contrôlent durant une période limitée leur glycémie afin de comprendre les effets des divers aliments ou dépenses d’énergie ou d’adapter leur traitement de manière mieux documentée par exemple.»

Dankzij technologieën met zogenaamde sensoren hoeven patiënten niet langer 4 tot 6 keer in hun vinger te prikken om een druppel bloed te analyseren. Tegenwoordig is het mogelijk om bijvoorbeeld met de FreeStyle Libre simpelweg een sensor op de achterkant van de bovenarm te scannen met een smartphone. De interstitiële glucosewaarde en de schommelingen van deze waarde kunnen dan afgelezen worden op het scherm. Sommige systemen, waaronder de FreeStyle Libre 3, maken zelfs continue metingen mogelijk zonder dat de sensor hoeft gescand te worden. "Dat biedt veel voordelen", legt dr. Derdelinckx uit. "Het gebruiksgemak betekent natuurlijk dat de levenskwaliteit van patiënten en hun naasten er op dagelijkse basis minder onder te lijden heeft. Maar deze nieuwe tools moedigen patiënten ook aan om de touwtjes in handen te nemen en hun ziekte zelf te beheren in functie van de omstandigheden en externe factoren. Vanuit medisch oogpunt spreekt het voor zich dat hoe frequenter en eenvoudiger de metingen zijn, hoe lager het risico op ernstige hypo- of hyperglykemie is. Deze meettoestellen geven bovendien een beeld van de schommelingen in de glucosewaarden van de afgelopen uren en van de duur dat een streefwaarde bereikt werd. Dat helpt waarschijnlijk ook om diabetescomplicaties te verminderen. Verder maken deze technologieën en de apps die ermee verbonden zijn, telegeneeskunde mogelijk: de patiënt kan zijn glucoseresultaten met ons 'delen' en wij kunnen hem dan erg snel opvolgen.
Voor patiënten en hun naasten kunnen deze nieuwe hulpmiddelen een gevoel van veiligheid geven. Het is bijvoorbeeld mogelijk om alarmen te activeren bij een te sterke stijging of daling. Zo wordt het onder meer mogelijk om een anders onopgemerkte nachtelijke hypoglykemie te detecteren. Daarnaast is de verminderde schommeling van de glucosewaarden voor diabetici veel prettiger qua gevoel en symptomen. De weergave van trends (neerwaarts en opwaarts) stelt hen ook in staat om te anticiperen en sneller actie te ondernemen, bijvoorbeeld door hun suikers aan te vullen.
Tot slot zijn er duidelijke veranderingen in het gedrag en de levensstijl van patiënten te zien. Ze 'durven' een normaal leven te leiden, met de auto te rijden, te sporten, te reizen, enz. zonder zich zorgen te maken."

"Zoals bij alle nieuwe technologieën verzetten mensen zich tegen verandering. De ene al wat harder dan de andere. Maar de voordelen van deze tools zijn zo groot voor patiënten die meerdere insuline-injecties per dag nodig hebben, dat we proberen hen te overtuigen, hen te blijven voorlichten en hen te ondersteunen bij hun overstap naar moderne zelfcontrole.
Vast staat dat de behandeling van diabetes en de levenskwaliteit van patiënten er veel baat bij hebben."

Referencies en disclaimers

Gegevens en afbeeldingen zijn enkel ter illustratie. Geen echte gegevens, patiënt of professionele zorgverlener.

* Bloedsuiker: suikergehalte in de bloedbaan.
** Hyperglykemie: teveel aan suiker in de bloedbaan. Hypoglykemie: tekort aan suiker in de bloedbaan.

(1) Op basis van een getuigenis op 30 augustus 2023. De geïnterviewde persoon ontving geen producten of vergoeding in ruil voor haar eerlijke mening en productbeoordeling. 

De verstrekte informatie mag niet gebruikt worden voor het vaststellen van een diagnose of een medische behandeling. Ze vervangt ook geen professioneel medisch advies. Gelieve uw arts of gekwalificeerde zorgverlener te raadplegen over uw toestand en de juiste medische behandeling. Individuele symptomen, situaties en omstandigheden kunnen variëren.

Het FreeStyle Libre 3-systeem is beschikbaar in België sinds juli 2023. Zoals bij elke productlancering moet Abbott bevoorradingskanalen kiezen voor elk van zijn producten. De FreeStyle Libre 3-sensoren zijn momenteel alleen beschikbaar in ziekenhuizen met een conventie voor diabetes type I (groep A). Bespreek dit met uw zorgverlener. Voor meer informatie over de FreeStyle Libre 3, ga naar https://www.freestyle.abbott/be-nl/products/freestyle-libre-3.html.

Voor andere vragen kunt u ook contact opnemen met onze klantendienst op het telefoonnummer 0800 167 72 in België (maandag tot vrijdag van 8.30 u. tot 17 u.).