İnsülin direnci seviyesi, diyabetli kişiler için çok önemlidir. Bu veriye göre yani insülin direncine göre tanı konur. Peki, insülin direnci nedir ve kaç olmalıdır?

İnsülin Nedir?

İnsülin iğnesi yaptırmak, insülin direnci gibi deyimleri sıklıkla duyarız. Ancak diyabetli bir kişi değilsek insülinin anlamını pek bilmeyiz. Bu nedenle önce insülin ne demek sorusunu yanıtlayalım. İnsülin, pankreastan salgılanan ve şeker metabolizmasını düzenleyen bir hormondur.[1] Şimdi insülin direnci nedir sorusuna yanıt verelim ve konuya dair birkaç kavrama göz atalım.

İnsülin Direnci Ne Demek?

Vücuttaki şekeri kontrol etmek için salgılanan insülinin etkisini göstermekte zorlanmasına insülin direnci denir.[2]

İnsülinle Kilo Almanın Ne İlgisi Var?

Normal şartlarda pankreasın salgıladığı insülin miktarı 1 ünite gibi tanımlanırsa insülin direnci olduğunda bu rakam, 2-3 ünite gibi tanımlanabilir. İnsülin salgısı arttıkça besinlerin yağ olarak depolama eğilimi, yani kilo alma artar.[2]

İnsülin Direnci Nasıl Anlaşılır?

Kilo alma, ilk belirtidir. Kişi, diyet ve spor yapmasına rağmen kilo veremiyor hatta alıyor olabilir. Bu durumda genellikle başka belirtilerin de gözlenmesi ile birlikte insülin direnci akla gelir. Hekim, konuyla ilişkili metabolik durumun değerlendirilmesinde, açlık ve tokluk kan şekeri, HbA1c değerleri ve gerekli durumlarda şeker yükleme testi isteyebilir.[2] İlgili şeker hastalığı testi sonuçlarına göre değerlendirme yapar.

İnsülin Direncinin Belirtileri [2],[3]

·       Ağır bir yemek sonrası, şekerli bir gıda yedikten sonra gereğinden fazla bir ağırlık hissi, uyku hali oluşması

·       Yemekten sonra şekerin kontrolsüz olarak düşmeye başlamasıyla el titremesi, terleme

·       Mide kazınması şikayetleri

·       Kilo almanın kontrol edilememesi

·       Sık tatlı yeme isteği

·       Yorgunluk hissi

·       Bel çevresinin giderek genişlemesi

·       'Akantozis Nigrikans' denilen özellikle koltuk altı, kasık, boyun bölgelerinde esmerleşme

·       Karaciğerde yağlanma

·       Kadınlarda adet düzensizlikleri olarak sıralanabilir.

Söz konusu belirtiler, fark edildiği anda mutlaka bir endokrinoloji ya da dahiliye uzmanına başvurulmalıdır.

İnsülin Direnci Kaç Olmalı?

İnsülin direnci ile kandaki şeker oranı birbirine paralel iki veridir. Direnç arttıkça kandaki glukoz seviyesi de artar. HOMA Testi gibi testlerle bu konuda veri elde edilir. Bu test, çevre dokuların insüline verdiği tepkiyi ölçer. HOMA testiyle 2,5 ve üstünde bir sonuç alınırsa, insülin direncinin başladığı tespit edilir.[4]

İnsülin Direncinin Nedeni Nedir?

Genellikle genetik yatkınlık ana etken olarak görülür. Birinci derecede yakınlarında insülin direnci olan kişilerde benzer bir tablonun ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Burada çocuklara ve gençlere bilgi vermek, yakınlarındaki durumla benzer bir hikayeye sahip olma ihtimallerine karşı egzersiz ve beslenme konusunda özenli olmaları önerisini yapmak gerekir. Diğer yandan kötü beslenme de zamanla benzer bir tabloya neden olabilir.[2]

İnsülin Direnci Tedavisi ve Şeker Ölçüm Cihazları [2]

Süreçte ilk adım, yaşam tarzında değişiklik yapmaktır. Doğru beslenme, egzersiz ile hareketin artırılması, uyku düzeninin sağlanması ve tüm bunların mutlaka sürdürülebilir olması gerekir. Yapılacak değişiklikler bireyin yaşı, cinsiyeti, fiziksel aktivite ve yaşam şekli göz önüne alınarak yani kişiye özgün olarak belirlenir. Diğer yandan hekim, ilaç tedavisi de önerebilir. Ayrıca sürecin takibi için kendi kendine şeker ölçümü isteyebilir. Evde şeker testi yapmak üzere şeker ölçüm cihazı kullanılır. Geleneksel parmaktan şeker ölçümü ile ya da FreeStyle Libre ile parmak delmeden de şeker ölçümü yapılabilir.[5] FreeStyle Libre ile sürekli kolayca şeker takibi yapılarak günlük aktivitelerin ve besinlerin şeker seviyesine etkisi sürekli takip edilebilir ve farkındalık artar. Artan farkındalık ile birlikte istenen yaşam ve beslenme tarzı değişikliği de gelir.

Şeker Ölçüm Cihazı Kullanmak [6]

Diyabetli kişiler için şeker ölçümü çok önemlidir. Diyet, egzersiz ve kan şekeri düzeyleri ile bağlantılı olarak kişinin eğitimine yardımcı olur, hastanede yatış sıklığını ve yatış süresini azaltır, daha esnek bir yaşam sürdürmesini sağlar. Evde glikoz takibi kısa ve uzun dönemde, diyabetin takip ve tedavi maliyetini de azaltabilir.

Diyabet Günlüğü Tutmak Zor mu? [6]

Diyabetli kişilerin evde yaptığı glukoz ve keton ölçümlerini kaydetmek için kullandığı defter diyabet günlüğüdür. Bu kayıtlarda ölçüm tarihi, ölçümün yapıldığı saat, ölçüm sonucu, insülin veya ağızdan alınan şeker düşürücü hapların alındığı zaman ve dozu, glisemi sonucunu etkilediği düşünülen herhangi bir olayın (öğün ve/veya fiziksel aktivite düzeyinde değişiklik , stres) yer alması sonuçların hekim, diyetisyen ve diyabet eğitimcisi tarafından değerlendirilmesi ve tedavi değişikliğinin yeniden planlanması için önemlidir. Ancak pek çok kişi için verileri doğru anlamak, doğru şekilde ve sürekli not etmek zor olabilir. Ayrıca birçok kişi, söz konusu defteri ya da şeker günlüğünü yanına almayı çoğu zaman unutabilir. Böyle durumlar düşünüldüğünde zaten sadece bir anın kandaki glukoz durumunu gösteren notları almak pek çok kişi için epeyce zahmetlidir.

FreeStyle Libre ile sensörün aldığı verileri okuyucu sürekli olarak kaydeder. Böylece ayrıca bir deftere not düşmeniz gerekmez ve FreeStyle Libre ile rahatlıkla glikoz değişkenliği profilinizi oluşturabilir ve detaylı glisemik profilinizi sağlık uzmanınızla paylaşabilirsiniz. Gece ve gündüz tüm günün glukoz değişkenliğini görmek ve yorumlamak FreeStyle Libre ile artık çok kolay!