Er zijn drie soorten problemen die zich vaak voordoen bij mensen met diabetes:

• Tandcariës: Vernietiging van tandglazuur door tandplak.
• Gingivitis: Ontsteking van het tandvlees veroorzaakt door de afzetting van bacteriën (tandplak) aan de basis van de tand (roodheid, bloeden bij het poetsen, gezwollen tandvlees).
• Parodontitis: Deze aandoening komt bij diabetici twee tot drie keer vaker voor dan normaal.¹ Het is een diepe en onomkeerbare ontsteking van het tandvlees en het bot dat de tand ondersteunt. De tanden bewegen, komen los te zitten en kunnen uitvallen. Bovendien kunnen er bacteriën via het ontstoken tandvlees in de bloedbaan terechtkomen en elders in het lichaam complicaties veroorzaken. 

Achter deze vaak onderschatte complicaties aan de tanden van diabetespatiënten gaat een progressieve kwaal schuil die kan leiden tot een infectie van de hele mond en tandverlies: parodontale aandoeningen. Deze ontwikkelen zich relatief langzaam en doorlopen verschillende fases, waaronder gingivitis en parodontitis.

Bovendien bestaat er in beide richtingen een verband tussen mond- en tandaandoeningen en diabetes:

• Parodontitis bij diabetici die hun ziekte niet of slecht onder controle hebben, is agressiever, met diepere pockets en meer bloedingen, slechtere genezing en een minder goede reactie op de parodontale behandeling.
• Parodontale aandoeningen zijn verantwoordelijk voor chronische ontstekingen, verhoogde insulineresistentie of verminderde insulinesecretie. Daarnaast hebben ze een nadelig effect op de glykemische regulatie. Een goede mond- en tandgezondheid helpt met andere woorden diabetes onder controle te houden.

Parodontale aandoeningen (gingivitis, parodontitis) ontwikkelen zich meestal sluipend en pijnloos tot ernstigere vormen van complicaties. Onderzoek uw tanden en tandvlees regelmatig en aarzel niet om uw arts of tandarts te raadplegen als u twijfels hebt.

Er zijn bepaalde tekenen die u zeker moeten waarschuwen voor een slechte mond- en tandgezondheid:

• rood, gezwollen en gevoelig tandvlees;
• een slechte adem;
• spontane bloedingen aan het tandvlees (al dan niet tijdens het tandenpoetsen);
• tanden die loskomen (uw tanden bewegen);
• een algemene vermindering van de hoogte van het tandvlees (teruggetrokken tandvlees), waardoor het lijkt alsof u lange tanden hebt.

• Drink veel water en eet gezond.
• Vermijd koolzuurhoudende dranken, want die zijn zuur, zelfs als ze geen suiker bevatten.
• Kauw op kauwgom met xylitol om speeksel aan te maken na het eten.
• Als u een kunstgebit draagt, doe het dan 's nachts uit en bewaar het op een droge plek. Laat het zeker niet de hele nacht in een glas water weken. Dat kan leiden tot een ophoping van bacteriën en zelfs infecties veroorzaken.
• Ga minstens twee keer per jaar naar de tandarts voor een regelmatige controle (vroegtijdige opsporing) en specifieke zorgverlening, zelfs als u geen symptomen hebt, en vermeld dat u diabetes hebt.

• Bij voorkeur na elke maaltijd om de blootstelling aan voedselresten te beperken, en minstens twee keer per dag.
• Gebruik tandpasta met fluoride.
  
• Poets met een tandenborstel met zachte haren. Idealiter met een elektrische tandenborstel, waarvan u de koppen regelmatig vervangt. Maak anders ronddraaiende bewegingen om alle oppervlakken te poetsen.
• Doe dit minstens twee minuten lang.
• Als u een beugel draagt, poets die dan na elke maaltijd om te voorkomen dat er tandplak op achterblijft.
• Gebruik flosdraad of een interdentale rager om etensresten te verwijderen, om tussen de tanden te reinigen (plekken waar de tandenborstel niet bij kan), om tandplak te verwijderen en om het tandvlees te stimuleren:
  • Doe dit minstens één keer per dag.
  • Schuif de flosdraad of rager tussen uw tanden met een zachte heen-en-weerbeweging.
    
  • Gebruik telkens wanneer u uw tanden aanraakt een nieuw stuk flosdraad. 

Referencies en disclaimers

Gegevens en afbeeldingen zijn enkel ter illustratie. Geen echte gegevens, patiënt of professionele zorgverlener.

1. Löe, H. (1993) Periodontal disease. The sixth complication of diabetes mellitus. Diabetes Care. 16:329–334 

Bronnen:

• Soins bucco-dentaires & diabète : une relation bidirectionnelle. Association Belge Du Diabète. https://www.diabete.be/vivre-le-diabete-3/suivi-au-quotidien-18/soins-buccodentaires-604#gsc.tab=0  (Geraadpleegd in september 2023).
• Complications des dents et des gencives | Fédération Française des Diabétiques. https://www.federationdesdiabetiques.org/information/complications-diabete/dents/ (Geraadpleegd in september 2023).
• Dents et diabète | Diabète 66. Diabète 66. https://www.diabete66.fr/dents-et-diabete/ (Geraadpleegd in september 2023).
• Albertus, C.  Diabète et santé bucco-dentaire http://www.intercomsante57.fr/html/assoc/pdf/Diabete-et-sante-bucco-dentaire.pdf (Geraadpleegd in september 2023).
  
• Le diabète et les dents. https://www.capitaldents.com/108/medecine-et-dents/le-diabete-et-les-dents/ (Geraadpleegd in september 2023).