Dr. S. Audali legt ons uit waarom:

Regelmatige lichaamsbeweging heeft tal van voordelen voor de gezondheid van iedereen:

• Verbetert het vermogen van de spieren, waaronder de hartspier, en de botsterkte;
• Helpt het risico op hart- en vaatziekten te verminderen;
• Helpt je gewicht beter onder controle te houden;
• Verbetert de lenigheid en het uithoudingsvermogen;
• Is bevorderlijk voor de slaap, vermindert stress en helpt om je lichamelijk en geestelijk fit te voelen.
• Bij sportactiviteiten in groepsverband helpen wedijver en motivatie om je zelfvertrouwen en welzijn te verbeteren. Je zal ook geneigd zijn om vaker te sporten en langer vol te houden.

De impact is zo groot dat sporten net zo belangrijk is bij de behandeling van diabetes als een evenwichtige voeding en medicatie. Lichaamsbeweging draagt wel degelijk bij tot de behandeling van diabetes, want ze helpt de bloedsuiker te verlagen en houdt die zo beter onder controle. Tijdens het sporten, waarvoor energie nodig is, maken de cellen meer gebruik van de suiker die in het bloed aanwezig is. Bovendien helpt lichaamsbeweging de bloeddruk en de vetten (cholesterol en triglyceriden) in balans te houden. Zo wordt het risico op complicaties van diabetes voor hart en bloedvaten beperkt. Niets dan goeds dus!

Behalve misschien bepaalde extreme sporten en diepzeeduiken is er geen enkele sport die steevast afgeraden wordt voor diabetespatiënten. Het komt erop aan je lichaamsbeweging aan te passen aan je conditie en je specifieke situatie, en de nodige voorzorgen te nemen om alles veilig te laten verlopen. Aarzel dus niet om met je zorgverlener te praten voordat je met een sport begint of gaat trainen voor een sportevenement. Die zal nagaan of je geen contra-indicaties hebt voor bepaalde activiteiten. Als dat nodig blijkt, kan hij vooraf een check-up doen en uitleggen hoe je jouw voedingspatroon moet bijstellen. Indien nodig zal hij je medicatie aanpassen en je vragen om je bloedsuiker zelf te meten, vooral als je een heel intensieve of ongewone activiteit gepland hebt.

• Maak er een gewoonte van om drie volwaardige maaltijden per dag te eten op vaste tijdstippen. Een regelmatig schema aanhouden helpt de bloedsuikerspiegel te stabiliseren. Heb je een activiteit van meer dan twee uur op de planning staan? Eet de maaltijd voordien dan meer koolhydraten. Eet je laatste maaltijd voor een intensieve inspanning idealiter twee tot drie uur van tevoren, en zorg dat die ten minste 100 gr. koolhydraten en weinig vetten bevat. Bijvoorbeeld: 300 gr. gekookte pasta met een kipfilet en een banaan; of een half stokbrood (bijvoorbeeld met ham) met een banaan en een gesuikerde vruchtenyoghurt.
• Rust jezelf goed uit om blessures te voorkomen. Let vooral op je voeten en kies goede schoenen. Pas je kleding ook aan de buitentemperatuur aan.
• Vermijd intensieve trainingen bij buitentemperaturen van minder dan -5 °C of meer dan 30 °C.
• Neem een lichte rugzak mee die je gemakkelijk kan dragen en die alles bevat wat je mogelijk nodig hebt. Een 'CamelBak®'-zak is een goede optie om gemakkelijk te kunnen drinken zonder te stoppen. Zorg dat je iets met suiker bij je hebt voor als je symptomen van hypoglykemie vertoont. Neem je smartphone mee. Zorg ervoor dat die opgeladen is en alle nuttige noodnummers bevat.
• Verwittig de leden van je groep of peloton dat je diabetes hebt. Zo zullen ze meer begrip voor je hebben als je je plots anders gedraagt, bij hypoglykemie of als je dringend suiker nodig hebt.
• Luister altijd naar je lichaam. Als je je moe, futloos of buiten adem voelt, of als je hartslag hoger is dan 75% van je maximale hartslag (bij mannen: 220 – leeftijd, bij vrouwen 226 – leeftijd), neem dan wat gas terug. Ga niet over je grenzen heen.
• Tijdens een intensieve inspanning wordt doorgaans aanbevolen om 30 tot 60 gr. koolhydraten per uur inspanning in te nemen (afhankelijk van de intensiteit van de sport, je conditie enz.). Die koolhydraten kan je innemen in de vorm van snacks (banaan, vruchtensap, gedroogd fruit, koolhydraatrepen – geen eiwitrepen! – koekjes enz.) en dranken, zoals water met toegevoegde suiker en een snuifje zout of een energiedrankje. 
• Wacht niet tot het laatste moment om je suikerreserves aan te vullen!
• Stop wanneer je zweet, hartkloppingen krijgt, rilt, wazig ziet ... Neem 15 gram koolhydraten in (3 suikerklontjes of een suikerhoudend drankje). Vul zo nodig aan met fruit of droge koekjes die je gemakkelijk kan meenemen.
• Stem je behandeling af op je geplande uitjes en inspanningen.

Voor personen die insuline inspuiten:

• Meet altijd je bloedsuikerspiegel voor het sporten door jezelf te scannen met je FreeStyle Libre, en pas je voedingspatroon of behandeling aan zoals geadviseerd door je arts of gespecialiseerde diabeteszorgverlener.
• Tijdens de inspanning is het aangeraden om bij het minste teken van problemen je bloedsuiker te controleren en je optionele glucose-alarmsysteem van FreeStyle Libre op je smartphone te activeren. Het is ook raadzaam om jezelf af en toe te scannen.
• Na de inspanning, en om nachtelijke hypoglykemie te voorkomen, moet je eten en eventueel de dosis insuline aanpassen zoals geadviseerd door je zorgverlener. Aarzel ook niet om je optionele glucose-alarmsysteem van FreeStyle Libre op je smartphone te activeren.

Dr S. Audali

Referencies & disclaimers

Gegevens en afbeeldingen zijn enkel ter illustratie. Geen echte gegevens, patiënt of professionele zorgverlener.

Bronnen:

• Association Belge du Diabète, & Daubresse, J. (2017). Guide du diabète. Mieux comprendre pour mieux gérer.
• Diabetes and intensive sport - what to look out for? (D. Léotard, Interviewer; By S. Audali & J. Moureau). (Mei 2023).
• Knowler, W. C. et al. (2002). Reduction in the Incidence of Type 2 Diabetes with Lifestyle Intervention or Metformin. The New England Journal of Medicine, 346(6), 393–403. https://doi.org/10.1056/nejmoa012512
• Le sport - Ajd. (18 april 2023). Ajd. http://www.ajd-diabete.fr/le-diabete/vivre-avec-le-diabete/le-sport/ (in juni 2023 geraadpleegd).
• Lindström, J. et al. (2006). Sustained reduction in the incidence of type 2 diabetes by lifestyle intervention: follow-up of the Finnish Diabetes Prevention Study. The Lancet, 368(9548), 1673–1679. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(06)69701-8
• Thurm, U., & Gehr, B. (2017). Diabetes- und Sportfibel: Mit Diabetes weiter laufen.