Cukrzyca ciążowa jest chorobą spowodowaną zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, a jej objawem jest podwyższony poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia. Choroba najczęściej ustępuje po ciąży, jednak jej wystąpienie zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości. Dlaczego jednak cukrzyca ciążowa w ogóle się rozwija i jakie są jej przyczyny? Sprawdź, czy można uniknąć cukrzycy ciążowej.

Jak rozwija się cukrzyca ciążowa?

W czasie ciąży w organizmie każdej kobiety dochodzi do wahań hormonalnych. Zwiększa się produkcja hormonów, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka i przebiegu ciąży. Z drugiej jednak strony, jeśli stężenie estrogenu, prolaktyny, progesteronu i laktogenu łożyskowego (bo o nich mowa) jest zbyt duże, może osłabiać to działanie insuliny. Insulina jest hormonem, który reguluje i obniża poziom podstawowego cukru prostego we krwi (glukozy). Gdy jej działanie jest upośledzone, a organizm ma zmniejszoną wrażliwość na ten hormon, dochodzi do wzrostu poziomu glukozy w organizmie.

W tym miejscu warto wspomnieć także o względnym i bezwzględnym niedoborze insuliny. Różnica między wymienionymi niedoborami jest następująca:

Dlaczego cukrzyca ciążowa rozwija się u kobiet? Tego lekarze nie są w stanie jednoznacznie określić. Istnieje jednak grupa czynników, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy ciążowej.

Co zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę ciążową?

Mimo iż określono grupę ryzyka zachorowania na cukrzycę ciążową, to istnieje duża grupa kobiet, u których nie stwierdza się żadnych z powyższych czynników. Cukrzycę ciążową można więc traktować jako sygnał ostrzegawczy dla przyszłej mamy, który może wskazywać na predyspozycje organizmu do zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Mimo iż nie mamy wpływu na geny, można wyeliminować jak najwięcej czynników środowiskowych, które przyczyniają się do rozwoju cukrzycy.

Czy można zapobiec cukrzycy ciążowej?

Jednoznaczna, sprawdzona metoda zapobiegania cukrzycy ciążowej niestety nie została dotychczas opracowana, a na rozwój zaburzeń gospodarki węglowodanowej mają wpływ w dużej mierze geny. Dowiedziono jednak, że:

W związku z powyższym higieniczny tryb życia, zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna (oraz utrzymanie prawidłowej wagi ciała) mogą przyczyniać się do zmniejszenia prawdopodobieństwa zachorowania na cukrzycę ciążową (a z pewnością na cukrzycę typu 2).

Mimo iż cukrzyca ciążowa ustępuje samoistnie po porodzie u 90% kobiet, to jednocześnie zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości. Tej chorobie można jednak w dużej mierze zapobiegać.

Cukrzyca ciążowa a cukrzyca typu 2 – jak zapobiec rozwojowi cukrzycy typu 2 po ciąży?

Cukrzyca ciążowa nie jest równoznaczna z zachorowaniem na cukrzycę typu 2 w przyszłości, jednak zwiększa szansę jej rozwoju. To, że organizm nie poradził sobie z utrzymaniem prawidłowego poziomu cukru we krwi w czasie ciąży (która jest pewnego rodzaju obciążeniem dla organizmu), może świadczyć o predyspozycjach do zaburzeń gospodarki węglowodanowej.

W związku z tym, jeśli i Ty borykasz się z cukrzycą ciążową, dbaj przede wszystkim o to, by utrzymać prawidłową masę ciała (musisz o tym pamiętać i w ciąży, i po porodzie). Zdrowo się odżywiaj, unikaj wysokoprzetworzonych produktów, cukru, niezdrowych tłuszczów i jedzenia typu fast food. Dbaj też o regularną aktywność fizyczną – ruch pomaga utrzymać wagę w normie, a do tego wzmacnia organizm i usprawnia działanie układu immunologicznego. Ważna jest także odpowiednia ilość snu w nocy, unikanie stresu i odpoczynek.

To samo tyczy się Twojego dziecka – wystąpienie u Ciebie cukrzycy ciążowej zwiększa u niego ryzyko nadwagi, otyłości czy cukrzycy typu 2 w wieku szkolnym i później. Stosuj więc te same zasady zdrowego trybu życia, które powinnaś stosować u siebie. Cukrzyca ciążowa powinna stać się motywacją do zdrowego stylu życia, by zapobiegać cukrzycy typu 2 w przyszłości zarówno u Ciebie, jak i dziecka.

Bibliografia:

Z przypisów:

• Grzelak T., Janicka E., Kramkowska M., Walczak M., Czyżewska K., Cukrzyca ciążowa – skutki niewyrównania i podstawy regulacji glikemii, [w:] Nowiny Lekarskie 2013, 82, 8, 163–169, dostęp: https://jms.ump.edu.pl/uploads/2013/2/163_2_82_2013.pdf  [20.10.2020].
• Sochacki-Wójcicka N., Cukrzyca ciążowa, dostęp: https://mamaginekolog.pl/cukrzyca-ciazowa [21.10.2020].
• Furman J., Łabuz-Roszak B., Cukrzyca u kobiet w ciąży, 28.11.2018, dostęp: https://www.mp.pl/insulinoterapia/cukrzyca/cukrzyca_ciazowa/199557,cukrzyca-u-kobiet-w-ciazy [22.10.2020]
• Katra B., Cukrzyca ciążowa, 07.06.2017, dostęp:
  https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-ciazowa, [21.10.2020].

Pozostałe źródła:

1. Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2017 tom 2, nr 5.
2. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2020 – Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, [w:] Diabetologia Praktyczna, tom 6, nr 1, 2020,
   Dostęp: https://cukrzyca.info.pl/aktualnosci/zalecenia_kliniczne_dotyczace_postepowania_u_chorych_na_cukrzyce_2020_stanowisko_ptd [25.11.2020].
3. Sieradzki J., Czy zmiana stylu życia ma jeszcze znaczenie?, [w:] Diabetologia – postępy 2013/2014. Med. Prakt., 2014,
   dostęp: https://diabetologia.mp.pl/leczenie/postepy/104717,czy-zmiana-stylu-zycia-ma-jeszcze-znaczenie [22.10.2020].

ADC-29686 v2.0