Niekontrolowana cukrzyca ciążowa może prowadzić do powikłań groźnych zarówno dla dziecka, jak i dla Ciebie. Aby ich uniknać powinnaś zadbać o wyrównanie glikemii w trakcie ciąży, zwłaszcza w jej drugiej połowie gdy zbliża się termin porodu. Sprawdź, co warto wiedzieć o porodzie przy cukrzycy ciążowej, a także jak dbać o siebie i o noworodka w pierwszych dniach i miesiącach jego życia.
Poród z cukrzycą ciążową
– o czym musisz wiedzieć
Jakie powikłania okołoporodowe może powodować niewyrównana glikemia?
Jakie powikłania okołoporodowe może powodować niewyrównana glikemia przy cukrzycy ciążowej i jaki może mieć wpływ na poród? Druga połowa ciąży to czas kiedy najczęściej występują zaburzenia gospodarki węglowodanowej i towarzyszące temu często zaburzenia gospodarki lipidowej. Glukoza przechodzi przez łożysko do płodu czego następstwem jest przede wszystkim nadmierne wzrastanie dziecka oraz szereg zaburzeń metabolicznych. Gdy masa urodzeniowa dziecka przekracza 90. centyl masy ciała dla odpowiedniego wieku płodowego, rasy i płci, mamy do czynienia z makrosomią. Wyodrębnia się trzy stopnie makrosomii:
Jaki wpływ na poród ma makrosomia?
Przede wszystkim może przyczyniać się do przedłużającego się porodu, konieczności wykonania cesarskiego cięcia oraz urazów, w tym dystocji barkowej, a w skrajnych przypadkach także do niedotlenienia płodu i nieprawidłowego rozwoju neurologicznego. Między innymi dlatego tak ważne jest dbanie o utrzymywanie poziomu glukozy w normie – wyregulowana glikemia pozwoli na zmniejszenie ryzyka niebezpiecznych powikłań okołoporodowych.
Innym, charakterystycznym powikłaniem matczynej hiperglikemii jest tzw. fetopatia cukrzycowa, czyli zespół zaburzeń noworodkowych powstałych na skutek hiperinsulinemii płodowej w drugiej połowie ciąży. Do powikłań tych należą:
Stale utrzymująca się nadmierna podaż glukozy z krwi matki przez łożysko do płodu i jej zatrzymanie po porodzie, może też skutkować niedocukrzeniem płodu w okresie okołoporodowym, które może być niebezpieczne dla nie w pełni dojrzałych komórek nerwowych noworodka. Właśnie dlatego po porodzie noworodki urodzone przez mamy z cukrzycą ciążową powinny mieć zbadaną glikemię już w pierwszych godzinach po przyjściu na świat.
Warto wiedzieć! Jak powstaje niedocukrzenie organizmu dziecka
W trakcie ciąży powikłanej cukrzycą ciążową, gdy glikemia jest niewyrównana, dziecko otrzymuje od matki za dużo glukozy. Wówczas naturalną reakcją organizmu dziecka jest zwiększona produkcja insuliny przez komórki β trzustki dziecka. Insulina odpowiada za regulowanie poziomu cukru we krwi, w związku z czym jej nadmiar po porodzie, kiedy dziecko nie otrzymuje już glukozy od matki, może powodować niedocukrzenie.
Jakie konsekwencje dla Mam może nieść nieprawidłowo leczona cukrzyca ciążowa?
Jest to przede wszystkim większe prawdopodobieństwo:
Pamiętaj! Wykrycie cukrzycy ciążowej nie jest równoznaczne z wystąpieniem powikłań ani u Ciebie, ani u dziecka
Przyszłe matki z cukrzycą ciążową mogą urodzić całkowicie zdrowe dzieci. Warunkiem jest prawidłowa kontrola glikemii. Można to osiągnąć przede wszystkim dzięki odpowiedniej diecie uzupełnionej o aktywność fizyczną, odpoczynek i odpowiednią ilość snu. W ciąży powikłanej cukrzycą konieczne jest kontrolowanie poziomu cukru kilka razy dziennie. Można to zrobić szybko i wygodnie, na przykład dzięki systemowi FreeStyle Libre 2.
Jak postępować z dzieckiem po porodzie przy cukrzycy ciążowej?
Jeśli masz cukrzycę ciążową, przygotuj się na to, że bezpośrednio po porodzie dziecko będzie musiało mieć zmierzoną glikemię (o czym wspominamy przy okazji niedocukrzenia organizmu noworodka). Jeśli glukoza będzie za niska, konieczne będzie dożylne podanie glukozy, ponieważ w pierwszych godzinach po porodzie ilość Twojego pokarmu może być znikoma.
Jeśli okaże się, że dziecko będzie miało tendencje do niskich cukrów, które mogą powodować zaburzenia adaptacyjne, noworodek może być przekazany na oddział neonatologiczny, aby tam został poddanym ściślejszej obserwacji.
Ponadto, dzieci matek z cukrzycą ciążową mają większą skłonność do żółtaczek noworodkowych. Zwykle żółtaczka noworodkowa mija po kilku dniach, jednak gdy jest zbyt wysoka, dziecko musi zostać na oddziale. Zdarza się, że wykonuje się tzw. fototerapię, która przyczynia się do szybszego znikania żółtaczki.
Ważne!
Ponieważ cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 oraz otyłości u dziecka w późniejszym czasie, już od pierwszych miesięcy życia musisz dbać o to, by dziecko nie było przekarmiane, a także kontrolować przyrost jego masy ciała.
O co powinna zadbać po porodzie mama z cukrzycą ciążową?
Po 6 tygodniach od porodu powinnaś wykonać powtórne badanie obciążenia glukozą, czyli test OGTT. Dzięki temu badaniu możliwa będzie ocena, czy cukrzyca ciążowa była faktycznie stanem przejściowym. Poza tym po przebytej cukrzycy ciążowej zwiększa się prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy typu 2 po kilku latach po porodzie. W związku z tym należy kontrolować poziom cukru co najmniej raz w roku na czczo (ewentualnie powtarzać test OGTT). Powinnaś pamiętać też o zdrowym odżywianiu, regularnie uprawiać aktywność fizyczną, wysypiać się i dążyć do utrzymania prawidłowej masy ciała.
Redakcja: Agencja Musqo
Bibliografia
- Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, strony 215–229, dostęp: https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2022-03/56571-143994-2-PB_0.pdf (PDF,335kb) [17.01.2024].
- Wender-Ożegowska E., Olejniczak D., Cukrzyca ciążowa. Definicja, diagnostyka, postępowanie i edukacja, Wyd. 6, 2019, s.19.
- Helwich E., Makrosomia – noworodek zbyt duży do wieku płodowego, Medycyna Praktyczna, dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/noworodek/67072,makrosomia-noworodek-zbyt-duzy-do-wieku-plodowego [17.01.2024].
- Katra B., Cukrzyca ciążowa, 07.06.2017, dostęp: https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-ciazowa [17.01.2024].
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2024 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, dostęp: https://ptdiab.pl/zalecenia-ptd [17.01.2024].
- Sieradzki J., Czy zmiana stylu życia ma jeszcze znaczenie?, [w:] Diabetologia – postępy 2013/2014. Med. Prakt., 2014.
Dostęp: https://diabetologia.mp.pl/leczenie/postepy/104717,czy-zmiana-stylu-zycia-ma-jeszcze-znaczenie [17.01.2024]. - Grzelak T., Janicka E., Kramkowska M., Walczak M., Czyżewska K., Cukrzyca ciążowa – skutki niewyrównania i podstawy regulacji glikemii, [w:] Nowiny Lekarskie 2013, 82, 8, 163–169, dostęp: https://www.researchgate.net/publication/274032538_CUKRZYCA_CIAZOWA_-_SKUTKI_NIEWYROWNANIA_I_PODSTAWY_REGULACJI_GLIKEMII_GESTATIONAL_DIABETES_MELLITUS_-_EFFECTS_OF_UNCONTROLLED_GLYCEMIA_AND_BASIS_OF_ITS_REGULATION [17.01.2024].
ADC-29683 v4.0
Podobne artykuły
Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco!
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów i zdrowych przepisów
Śledź Nas