Nasz Dział Obsługi skontaktuje się z Tobą. Przejdź do formularza, klikając TUTAJ
Dostawa oczekiwana w 2-3 dni robocze
Bezpieczne płatności
Koszyk jest pusty
Chcesz kupować nasze produkty?
Zapoznaj się z naszym czujnikiem FreeStyle Libre 2 lub pakietem startowym i dodaj go do koszyka.
Zbyt wysoki poziom cukru we krwi po przebudzeniu może nie tylko skutecznie popsuć nam nastrój, bo utrudnia utrzymanie normoglikemii w ciągu dnia, ale przede wszystkim jest bardzo niekorzystny dla zdrowia. Nie bez powodu docelowe wartości glikemii na czczo są najbardziej rygorystyczne – powinniśmy budzić się z cukrem w granicach 70-110 mg/dl.
Istotą samokontroli w cukrzycy jest nie tylko wykonywanie pomiarów cukru we krwi, ale też ich interpretacja. Ważne jest, aby za każdym razem, kiedy na glukometrze pojawi się nieprawidłowy wynik, spróbować znaleźć jego przyczynę. W przypadku hiperglikemii porannych bierzemy pod uwagę nie tylko tzw. czynnik ludzki, czyli ewentualny błąd popełniony podczas dawkowania insuliny bazowej czy komponowania kolacji, ale też hormony. Niektóre w nich szczególnie intensywnie wydzielane są rano, co wpływa na wartości cukru we krwi po przebudzeniu.
Za poranne przecukrzenie mogą być odpowiedzialne: zjawisko brzasku lub efekt Somogyi. Mają one związek z hormonami, które powodują, że podczas snu z wątroby do krwiobiegu uwalniana jest glukoza. Przyczyna aktywności hormonów w obydwu tych przypadkach jest różna, dlatego należy umieć te zjawiska rozpoznawać, aby móc im przeciwdziałać.
Zjawisko lub efekt brzasku (dawn phenomenon) to wzrost stężenia glukozy we krwi wcześnie rano, między godziną 4. a 5. W rezultacie po obudzeniu stężenie glukozy może wynosić 180–250 mg/dl (10–13,09 mmol/l). Przyczyną jest fizjologiczny wyrzut hormonów, takich jak: adrenalina, glukagon, hormon wzrostu oraz kortyzol. Szczyt wydzielania tych hormonów występuje podczas snu, między 3. a 8. rano.
Mają na celu obudzenie nas i przygotowanie do aktywności podczas dnia. Aby dać nam energię do działania powodują wzrost produkcji glukozy, przy jednoczesnym wzroście insulinooporności. O ile w przypadku zdrowych ludzi ich działanie jest tylko pobudzające, o tyle w przypadku diabetyków duża aktywność tych hormonów może skutkować porannym cukrem w okolicy 250 mg/dl, a to z kolei może prowadzić do bólów głowy, nudności, wymiotów i zmęczenia.
Zjawisko brzasku występuje głównie u chorych na cukrzycę typu 1., zwłaszcza u młodzieży w okresie dojrzewania. Jest to związane ze zwiększonym wydzielaniem przez przysadkę mózgową hormonu wzrostu. Jednak w rzeczywistości hormon wzrostu, adrenalina, glukagon oraz kortyzol wydzielane są przez całe życie, dlatego mniej lub bardziej nasilone zjawisko brzasku może występować we wszystkich grupach wiekowych. Dotyczy ono od 25% do 50% osób z cukrzycą typu 1. oraz od 3% do 50% osób z cukrzycą typu 2. Oczywiście wymienione hormony wydzielane są także u osób bez cukrzycy. Jednak w ich przypadku prawidłowy mechanizm wydzielania insuliny oraz prawidłowa insulinowrażliwość tkanek zapobiega wystąpieniu hiperglikemii.
W celu potwierdzenia tego zaburzenia należy kontrolować glikemię w nocy o godzinach: 24., 4., 5., 6. rano i po przebudzeniu się. Glikemia o godzinie 24. powinna mieścić się w normie, a od godziny 4. następuje jej stopniowy wzrost.
Określenie efekt Somogyi pochodzi od nazwiska chemika, który jako pierwszy opisał zjawisko hiperglikemii z „odbicia”, czyli będącej bezpośrednio skutkiem niedocukrzenia podczas snu. Zdarza się, jeśli w nocy stężenie insuliny jest zbyt wysokie lub gdy ominie się ostatni posiłek przed snem. Niedocukrzenie w nocy może zostać „przespane”. Niski poziom glikemii powoduje wzrost wydzielania hormonów, takich jak np. adrenalina, które wywołując pewne zmiany metaboliczne powodują wzrost glikemii w godzinach porannych.
Jeżeli wystąpi hiperglikemia poranna należy zawsze zbadać glikemię w nocy w następujących godzinach: 24, 2–3, 4–6, pozwoli to ocenić, jakie wystąpiły zmiany stężenia glukozy. W przypadku niedocukrzenia w nocy należy zmniejszyć dotychczasową dawkę insuliny bazalnej o 1–2 jednostki. Efekt Somogyi jest spowodowany zbyt dużą ilością insuliny we krwi podczas snu. Może się tak zdarzyć u osób przyjmujących insuliny długo działające, ale także jeśli nie zjadło się przekąski przed snem. Kiedy śpisz, poziom cukru spada, a organizm uwalnia hormony, aby temu spadkowi się przeciwstawić. W efekcie budzisz się z wyższym poziomem cukru niż przewidywałeś.
Takie obniżenie poziomu cukru w nocy może też być efektem tzw. hipoglikemii powysiłkowej. Długotrwały wysiłek fizyczny w ciągu dnia może spowodować wyczerpanie zapasów glikogenu w wątrobie. Wówczas może dojść do nadmiernego obniżenia się poziomu cukru we krwi nad ranem.
Jedynym sposobem, aby upewnić się, co tak naprawdę jest powodem wysokiego poziomu cukru we krwi o poranku, jest budzenie się kilka nocy z rzędu i sprawdzenie glikemii między godziną 2. a 4.. Jeśli jest zbyt niska, może skutkować przecukrzeniem z odbicia. Jeżeli wynik jest prawidłowy lub wysoki, może wskazywać na zjawisko brzasku.
Redakcja: Agencja Musqo
ADC-41879 v2.0
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów i zdrowych przepisów
Za chwilę zostaniesz przekierowany na stronę, która może nie należeć do firmy Abbott.
Ta strona przeznaczona wyłącznie dla mieszkańców Polski. Jeśli jesteś rezydentem innego kraju, skontaktuj się z lokalnym oddziałem firmy Abbott.
Śledź Nas