Wypełnij krótki Formularz pomocy technicznej. Sprawdź, czy Twój telefon jest na aktualnej liście urządzeń kompatybilnych. ADC-113595 v1.0
Dostawa oczekiwana w 2-3 dni robocze
Bezpieczne płatności
Koszyk jest pusty
Chcesz kupować nasze produkty?
Zapoznaj się z naszym czujnikiem FreeStyle Libre 2 lub pakietem startowym i dodaj go do koszyka.
Cukrzyca to zespół schorzeń metabolicznych, dla których charakterystyczne jest podwyższone stężenie glukozy we krwi. Taki stan może objawiać się m.in. zmęczeniem i najczęściej dotyczy osób z niezdiagnozowaną lub niekontrolowaną chorobą. U diabetyków będących w trakcie terapii przyczyny senności bywają inne. Znajomość korelacji między cukrzycą a sennością może pomóc w ustaleniu odpowiedniego postępowania i odzyskaniu energii.
Spis treści:
Powodem zmęczenia, senności i apatii u osób chorujących na cukrzycę jest najczęściej hiperglikemia [3]. Stan taki może oczywiście pojawiać się przy obu typach cukrzycy. Warto zaznaczyć, że typowe objawy hiperglikemii, w tym senność i zmęczenie, najbardziej intensywnie dotykają osób z jeszcze niezdiagnozowaną cukrzycą, u których nie jest prowadzone leczenie.
Ponadto charakterystyczne symptomy rozwijającej się cukrzycy różnią się nasileniem w zależności od typu schorzenia. W przypadku cukrzycy typu 1 poziom insuliny drastycznie spada i w związku z tym pojawia się wysoka glikemia na poziomie nawet 300–400 mg/dl. Tak wysokie stężenie cukru daje nagłe, intensywne symptomy, których zwykle nie sposób nie zauważyć [7].
Z kolei u osób, u których rozwija się cukrzyca typu 2, pierwsze symptomy mogą być słabo nasilone. Osłabienie początkowo występuje zwykle po spożyciu posiłku (hiperglikemia poposiłkowa), zwłaszcza bogatego w węglowodany. Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli choroba początkowo nie daje żadnych objawów lub są one słabo nasilone, to jest to schorzenie postępujące, wymagające rozpoznania i leczenia.
Węglowodany są głównym źródłem energii dla organizmu. Po zjedzeniu są trawione, przekształcane w glukozę i w tej postaci magazynowane w wątrobie oraz mięśniach. Za metabolizm glukozy odpowiada m.in. insulina – hormon wydzielany przez komórki beta wysp trzustkowych.
W przebiegu cukrzycy dochodzi do niedoboru insuliny lub obniżenia wrażliwości tkanek na ten hormon (insulinooporność). W takiej sytuacji pojawia się hiperglikemia, czyli zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Leczenie cukrzycy, niezależnie od jej typu, ma na celu wyregulowanie glikemii, czyli doprowadzenie do sytuacji, w której epizody wysokiego poziomu cukru we krwi są jak najrzadsze. Ograniczenie skoków glikemii dzięki skutecznej terapii i samokontroli pozwala zminimalizować towarzyszące hiperglikemii poczucie zmęczenia i senności.
Zwykle diabetyk nie odczuwa objawów nieznacznego podwyższenia poziomu cukru, ale przy wartościach powyżej 180 mg/dl często pojawiają się symptomy hiperglikemii, w tym senność i zmęczenie. W zależności od intensywności i czasu trwania hiperglikemii, może ona prowadzić także do odwodnienia organizmu, co z kolei potęguje uczucie zmęczenia. Przy długotrwałym utrzymywaniu się hiperglikemii osłabienie może być również spowodowane niedostateczną podażą składników odżywczych.
Należy pamiętać, że przewlekle podwyższony poziom glukozy we krwi może zwiększać skłonność do infekcji i utrudniać gojenie ran, a w przypadku cukrzycy typu 1 prowadzić do utraty masy ciała – nawet pomimo zwiększonego spożycia pokarmów lub braku zmian w diecie [6]. Te powikłania nie pozostają bez wpływu na codzienne samopoczucie pacjentów, w tym uczucie braku energii.
Celem postępowania po diagnozie cukrzycy jest unormowanie glikemii. Jeśli pomimo wdrożonego leczenia poziom cukru wciąż przekracza bezpieczne normy, przyczyną może być m.in.:
niedostateczna kontrola poziomu glukozy i nieodpowiednie dawki insuliny i/lub leków doustnych;
pomijanie zalecanych dawek leków lub insuliny;
nieprzestrzeganie indywidualnie ustalonej diety;
nadmierna lub niedostateczna aktywność fizyczna;
infekcje ogólnoustrojowe – stan zapalny może zwiększać zapotrzebowanie na insulinę, dlatego w czasie choroby może dochodzić do podwyższenia poziomu cukru pomimo przyjmowania leków w dotychczas stosowanych dawkach.
Część diabetyków odczuwa zmęczenie po przebudzeniu, spowodowane poranną hiperglikemią – wówczas na czczo stężenie glukozy wynosi 180–250 mg/dl. Jest to tzw. efekt brzasku, nazywany też fenomenem świtu. Przyczyną porannego wzrostu poziomu cukru są zmiany hormonalne zachodzące w czasie snu, głównie wzrost stężenia hormonu wzrostu, kortyzolu, adrenaliny i glukagonu [3].
Jeśli więc przy zdiagnozowanej cukrzycy odczuwasz tuż po obudzeniu zmęczenie i senność, może to być właśnie efekt brzasku. W wykryciu tego zjawiska niezawodne są urządzenia do ciągłego pomiaru poziomu cukru we krwi. Dzięki nieustannemu monitorowaniu system CGM może zarejestrować wzrost poziomu glikemii także w momencie, kiedy śpisz.
Przy każdej postaci cukrzycy i na różnych etapach przebiegu choroby może dojść do powikłań wpływających negatywnie na ilość i jakość snu, co z kolei może skutkować zmęczeniem i sennością w ciągu dnia. Mowa m.in. o polineuropatii cukrzycowej, która powoduje objawy w obrębie dystalnych części kończyn – głównie mrowienie i drętwienie palców stóp i dłoni. Dyskomfort i ból mogą odpowiadać za przebudzenia w nocy i przyczyniać się do senności w ciągu dnia [1,2].
Warto pamiętać, że cukrzyca to choroba przewlekła i ogólnoustrojowa, wymagająca od pacjenta dużego zaangażowania w terapię oraz codzienną kontrolę glikemii. Wyzwania, przed którymi staje diabetyk, mogą wiązać się z dużym obciążeniem emocjonalnym. Chorzy zmęczeni objawami, koniecznością przyjmowania leków, częstymi wizytami u lekarzy oraz obawami związanymi z ryzykiem powikłań mogą doświadczać pogorszenia samopoczucia i przewlekłego stresu, a to z kolei może prowadzić do problemów ze snem.
Wśród zaburzeń snu należy wymienić również obturacyjny bezdech senny, który często współwystępuje z nadwagą i otyłością – stanami częściej diagnozowanymi u osób chorujących na cukrzycę typu 2.
Przyczyną uczucia zmęczenia może być też hipoglikemia, czyli spadek stężenia cukru poniżej 70 mg/dl. Zbyt niski poziom glukozy we krwi u osoby z cukrzycą może być spowodowany m.in.:
przyjęciem zbyt dużej dawki leków;
niedostosowaniem rodzaju i kaloryczności posiłku do dawki insuliny;
brakiem posiłku po podaniu insuliny lub zbyt długą przerwą między posiłkami;
intensywnym wysiłkiem fizycznym.
Hipoglikemia jest stanem zagrożenia życia. Może powodować drżenie rąk, wzrost ciśnienia, tachykardię, zaburzenia widzenia. Utrzymująca się przez dłuższy czas hipoglikemia niesie ryzyko utraty przytomności, a nawet śpiączki [2].
Powodem bezsenności może być również strach przed spadkiem stężenia cukru nocą, w trakcie snu. Chorzy mogą obawiać się niewybudzenia w porę, co utrudnia zasypianie i wywołuje stres, który dodatkowo negatywnie wpływa na jakość snu.
Przewlekłe zmęczenie i senność w przebiegu cukrzycy sugerują potrzebę weryfikacji zastosowanej terapii przez lekarza, zidentyfikowania przyczyn zmęczenia oraz ewentualnej modyfikacji leczenia lub codziennych nawyków. Ścisła współpraca z diabetologiem, dietetykiem oraz – w razie potrzeby – z psychologiem to kluczowe elementy skutecznego leczenia cukrzycy.
Nie mniej istotna jest samokontrola – regularne monitorowanie poziomu glukozy we krwi (systemy ciągłego monitorowania glikemii zwiększają bezpieczeństwo i skuteczność terapii), przestrzeganie zaleceń lekarza, dbanie o zdrową dietę oraz podejmowanie systematycznej, dostosowanej do indywidualnych możliwości aktywności fizycznej [7].
Warto również pamiętać o podstawowych zasadach higieny snu, zwłaszcza jeśli przyczyną senności nie są wahania glikemii, lecz stres lub zaburzenia rytmu okołodobowego. Zasady te obejmują przede wszystkim:
stałe pory zasypiania, wstawania i aktywności – rutyna wspiera stabilizację rytmu dobowego snu i czuwania;
codzienny kontakt ze światłem dziennym – w godzinach porannych warto wychodzić na zewnątrz, co hamuje produkcję melatoniny (hormonu snu); wieczorem należy unikać ekspozycji na sztuczne światło, zwłaszcza z ekranów;
unikanie używek, zwłaszcza kofeiny i nikotyny;
rezygnację z długich drzemek, szczególnie po południu;
czas na relaks i wyciszenie przed snem;
stworzenie optymalnych warunków do snu – wygodny materac, ciemność, cisza i dostęp do świeżego powietrza [4,5].
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, która z uwagi na swoją patofizjologię może negatywnie wpływać na cały organizm, w tym na jakość i ilość snu. Jednocześnie niedobór zdrowego odpoczynku utrudnia wyrównanie glikemii, dlatego diabetycy doświadczający przewlekłego zmęczenia nie powinni go bagatelizować.
Kluczowe w redukcji senności jest prawidłowe leczenie cukrzycy, które ma na celu skuteczne wyrównanie glikemii. Diabetycy powinni regularnie monitorować poziom glukozy, stosować zalecane dawki leków, przestrzegać indywidualnie dopasowanej diety oraz podejmować odpowiednią aktywność fizyczną. Ważne jest również pozostawanie pod stałą opieką specjalistów.
Redakcja: Agencja Musqo
ADC-111458 v1.0
Bibliografia:
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów i zdrowych przepisów
Za chwilę zostaniesz przekierowany na stronę, która może nie należeć do firmy Abbott.
Ta strona przeznaczona wyłącznie dla mieszkańców Polski. Jeśli jesteś rezydentem innego kraju, skontaktuj się z lokalnym oddziałem firmy Abbott.
.svg){kind=logo}
Śledź Nas