Cukrzyca ciążowa i depresja poporodowa to z pozoru niezwiązane ze sobą schorzenia. Badania wskazują jednak, że istnieje między nimi wyraźna korelacja. Sprawdź, czy cukrzyca ciążowa może zwiększać ryzyko rozwoju depresji poporodowej, jakie są jej objawy i które kobiety są najbardziej narażone.
Cukrzyca ciążowa a depresja poporodowa – jaki jest między nimi związek?
Cukrzyca ciążowa – co warto wiedzieć?
Cukrzyca ciążowa to zaburzenie gospodarki węglowodanowej występujące u kobiet w ciąży. Rozwija się zazwyczaj w II lub III trymestrze i zwykle ustępuje po porodzie. Jej przyczyną są zmiany hormonalne, prowadzące do insulinooporności. Hormonami, które wpływają na ten stan, są m.in. estrogen, progesteron, prolaktyna i laktogen łożyskowy – ich nadmiar osłabia działanie insuliny, powodując podwyższone stężenie glukozy we krwi.
Podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia) może negatywnie wpływać na rozwój płodu – np. prowadzić do makrosomii, czyli zbyt dużej masy ciała dziecka względem wieku ciążowego. Dlatego kobiety z cukrzycą ciążową powinny stosować odpowiednią dietę, regularnie mierzyć poziom glukozy, dbać o umiarkowaną aktywność fizyczną, a w razie potrzeby – rozpocząć leczenie insuliną.
Warto pamiętać, że cukrzyca ciążowa zwiększa także ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości. Dlatego zdrowy styl życia – zarówno w trakcie ciąży, jak i po porodzie – ma kluczowe znaczenie dla długofalowego zdrowia matki.
Depresja poporodowa – objawy i różnice względem "baby blues"
Depresja poporodowa to zaburzenie psychiczne, które może wystąpić w ciągu pierwszych tygodni lub miesięcy po porodzie. Dotyka nawet 10–15% kobiet. Często mylona jest z tzw. baby blues, czyli przejściowym obniżeniem nastroju pojawiającym się u 50–80% mam po narodzinach dziecka. Baby blues zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 2–5 tygodni, podczas gdy depresja poporodowa wymaga specjalistycznego leczenia.
Najczęstsze objawy depresji poporodowej to:
uporczywy smutek, przygnębienie, płaczliwość,
wyczerpanie psychiczne i fizyczne,
niska samoocena i poczucie winy,
problemy ze snem, koncentracją i pamięcią,
poczucie niezrozumienia i osamotnienia,
obsesyjne myśli o własnej niekompetencji jako matki,
stany lękowe, napady paniki,
czasem nawet myśli samobójcze.
Czynniki ryzyka depresji poporodowej:
wcześniejsze epizody depresji, zaburzeń lękowych lub nastroju,
powikłania ciąży i porodu,
brak wsparcia emocjonalnego ze strony partnera lub rodziny,
nieplanowana lub niechciana ciąża,
traumatyczne doświadczenia okołoporodowe,
trudne relacje z personelem medycznym lub brak poczucia kontroli w trakcie porodu.
Cukrzyca ciążowa a ryzyko depresji poporodowej – wyniki badań
Badania przeprowadzone przez naukowców z Icahn School of Medicine at Mount Sinai w Nowym Jorku oraz Instytutu Karolinska w Szwecji objęły ponad 700 000 kobiet. Było to największe tego typu badanie na świecie.
Najważniejsze wnioski z badania:
U kobiet, które wcześniej chorowały na depresję, ryzyko wystąpienia depresji poporodowej wzrasta ponad 20-krotnie.
Cukrzyca ciążowa zwiększa ryzyko rozwoju depresji poporodowej.
U kobiet z cukrzycą ciążową i wcześniejszą historią depresji prawdopodobieństwo nawrotu depresji po porodzie rośnie aż o 70%.
Według dr. Michaela E. Silvermana z Mount Sinai, cukrzyca ciążowa i depresja poporodowa powinny być traktowane jako powiązane schorzenia, a nie dwa odrębne problemy zdrowotne.
Dodatkowo, naukowcy zauważyli, że także inne czynniki mogą zwiększać ryzyko depresji poporodowej, szczególnie u kobiet z wcześniejszymi problemami psychicznymi. Są to m.in.:
cukrzyca istniejąca przed zajściem w ciążę,
poród przedwczesny,
młody wiek matki,
poród przez cesarskie cięcie lub wspomagany poród (np. z użyciem kleszczy lub próżniociągu).
Fińskie badania potwierdzają związek między cukrzycą ciążową a depresją
Niezależne badanie przeprowadzone przez cztery fińskie instytucje naukowe (m.in. University of Eastern Finland i Kuopio University Hospital) na grupie 1066 kobiet, które wcześniej nie miały diagnozy depresji ani innych zaburzeń psychicznych, potwierdziło związek między cukrzycą ciążową a depresją poporodową.
Wyniki:
Objawy depresji poporodowej wystąpiły u 16% kobiet z cukrzycą ciążową,
Dla porównania – tylko u 9% kobiet bez cukrzycy ciążowej.
Możliwe przyczyny tego związku to:
Mechanizmy psychologiczne – diagnoza cukrzycy w ciąży może wywoływać silny stres i lęk o zdrowie dziecka.
Mechanizmy fizjologiczne – zaburzony metabolizm glukozy nasila reakcje zapalne, które mogą zwiększać ryzyko depresji (cytokinowa teoria depresji).
Podsumowanie
Choć cukrzyca ciążowa i depresja poporodowa wydają się różnymi problemami zdrowotnymi, coraz więcej badań pokazuje, że mogą być ze sobą powiązane. Wczesna diagnoza i kompleksowa opieka nad kobietami w ciąży oraz w połogu – zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym – jest kluczowa.
W przypadku wystąpienia objawów depresji poporodowej nie należy ich bagatelizować. Konieczne jest wsparcie bliskich i specjalistyczna pomoc – psychoterapeuty, psychologa lub psychiatry.
Źródła:
- Cukrzyca ciążowa a depresja poporodowa, mp.pl, dostęp: https://www.mp.pl/cukrzyca/aktualnosci/159813,cukrzyca-ciazowa-a-depresja-poporodowa [22.07.2025].
- Cukrzyca ciążowa może predysponować do depresji poporodowej, rynekaptek.pl, dostęp:
https://www.rynekaptek.pl/farmakologia/cukrzyca-ciazowa-moze-predysponowac-do-depresji-poporodowej,27858.html [22.07.2025]. - Sajboth-Data K., Depresja poporodowa – choroba, którą łatwo zbagatelizować, rozmowa z dr. Rafałem Jaeschke, mp.pl, dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/wywiady/172778,depresja-poporodowa-choroba-ktora-latwo-zbagatelizowac [22.07.2025].
- Siwek M., Depresja poporodowa i inne zaburzenia nastroju związane z okresem poporodowym, Centrum Dobrej Terapii, dostęp:
https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/depresja-poporodowa-i-inne-zaburzenia-nastroju-zwiazane-z-okresem-poporodowym/ [22.07.2025]. - Tomala L., Psycholog: depresja poporodowa dotyka nawet 15 proc. Matek, Nauka w Polsce, dostęp:
https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C28728%2Cpsycholog-depresja-poporodowa-dotyka-nawet-15-proc-matek.html [22.07.2025].
Redakcja: Agencja Musqo
ADC-115297 v1.0
Podobne artykuły
Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco!
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów i zdrowych przepisów