Kandaki şeker oranı, yaşa, cinsiyete ve diğer etkenlere göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle sağlık uzmanı, kan şekeri hedefi koyarken mutlaka yaşı dikkate alır. Özellikle çocuklar ve yetişkinler için kan şekeri hedef oranları birbirinden epey farklıdır.[1] Peki, yaşa göre kan şekeri kaç olmalıdır ? Bu soruya yanıt vermeden önce diyabetten ve kan şekeri hedef değerlerinden bahsedelim:

Diyabet kandaki glukoz değerinin yüksek olduğu metabolik bir durumdur. Pankreas tarafından üretilerek kana salınan insülinin şekeri enerjiye dönüştürme konusunda farklı sebeplerle yetersiz kalması, kandaki şeker miktarının artmasına yol açar. Başka bir deyişle vücut, yeterince insülin üretemediğinde ya da insülini gerektiği gibi kullanamadığında şeker, hücrelere taşınamaz ve kanda şeker düzeyi yükselir.[2]  Kan şekeri düzeyini olması gereken seviyeye çekmek üzere diyabet tedavisi başlar. Diyabet nasıl tedavi edilir sorusunun yanıtı ise “nedenleri ortadan kaldırmak” şeklinde yorumlanabilir. Burada düzenli olarak şeker ölçümü yapmak, durumu izlemek ve beslenme, egzersiz ikilisine dikkat etmek önemlidir. Peki, kan şekeri değeri kaç olmalı?

Kan Şekeri Hedef Değerleri

Kan şekeri hedef değerleri, çocuklar ve yetişkinler için farklılık gösterir. Ayrıca kadınlar ve erkekler için de farklılık gösterebilir. Diğer yandan kişinin geçirdiği sağlık durumları, yaşam şekli, yaşı gibi pek çok etken de kan şekeri hedef değeri belirlenirken göz önüne alınmalıdır.[3] Bu da gösterir ki kan şekerinde olması gereken değer yani halk arasındaki tanımıyla kan şekeri kaç olmalı sorusunun yanıtı; kişiye özel olması gerektiğidir. Ancak çok genel bir tanımla aşağıdaki hedef değerler dikkate alınabilir.

Yetişkinlerde Hedef Kan Şekeri Değerleri:[3]    

●     açlık kan şekerinde 100 ile 125

●     tokluk kan şekeri değerleri 140’ı aşmayan değer

●     Hemoglobin A1c testinin yüzde 6.5 değerinin altında

Çocuklarda Hedef Kan Şekeri Değerleri: [3]   

●     Açlıkta 100-180 arası hedeflenir. 

●     Yatmadan önce 110-200 mg arası olması istenir.

●     Üç aylık kan şekeri ortalaması (A1C) ise %7,5 altında olsun istenir.

Yaşa Göre Hedef Kan Şekeri Değerleri

Yaşa göre kan şekeri değerleri için net bir tablo sunmak zordur. Zira, kişiye özel sağlık durumları ve birden fazla etken bir arada değerlendirilerek bir kan şekeri hedefi belirlenmelidir. Ancak özellikle küçük yaşlarda yüksek değerler hedeflenebilirken yaş ilerledikçe daha düşük değerler hedeflenmektedir. Örneğin 0-2 yaş grubunda 100-180 mg/dl hedefi uygunken 13 üstü yaşlarda kandaki şeker değerinin 80-120 mg/dl olması istenebilir. [3]

Kan Şekeri Değerlerinin Diyabet Tanısında Değerlendirilmesi

Diyabet için kan testleri istendiğinde genellikle diyabet tanısı nasıl konur ya da kan testi nasıl değerlendirilir soruları akla geliyor.  Bilindiği üzere diyabet tanısı ve takibi için açlık kan şekeri testi, tokluk kan şekeri testi, oral glukoz tolerans testi, Hba1c testi gibi testlerin verdiği sonuçlar ve gün boyu kendi kendine kan şekeri ölçümlerinin verdiği değerler esas alınır. Söz konusu testlerin değerlendirilmesine genel bir yaklaşımla şöyle bir açıklama yapılabilir: [3]  

●     8 saatlik açlık sonunda bakılan kan şekeri değeri 126 mg/dl üzerinde ise,

●     Günün herhangi bir saatinde ölçülen şeker değeri 200 mg/dl üzerinde ise,

●     Standart şeker yükleme testi (oral glukoz tolerans testi) sonrası 2. saatte ölçülen şeker değeri 200 mg/dl üzerinde ise diyabet tanısı konulabilir.

Bunun yanısıra açlık kan şekeri değerinin 100-125 mg/dl arasında olması “bozulmuş açlık şekeri”, şeker yükleme testi sonrası 2. saatte ölçülen şeker değerinin 140-199 mg/dl arasında olması ise “bozulmuş şeker toleransı” olarak adlandırılır ve bu iki durum prediyabet olarak tanımlanır.[3]

ADC-45135 v.1.0 09/21